Speciale kiemers
Zaaien geeft voldoening omdat je het zaadje ziet opgroeien tot een volwaardige plant.
Indien het een moestuinplant is, kan je nadien ook nog genieten van een rijkelijke oogst uit eigen tuin. Voor de meeste zaden is het heel eenvoudig: je stopt ze simpelweg in de grond, je geeft wat water en ze zullen kiemen. Dit is niet het geval voor alle zaden, maar laat dit de pret niet bederven.
We kunnen deze ‘speciale kiemers’ opdelen in drie categorieën: zaden die een koudeperiode nodig om te kunnen kiemen (stratificatie), anderen moeten opgeschuurd worden met een schuurpapiertje (scarificatie) en nog andere zaden moeten eerst in water geweekt worden. Een overzicht.
Stratificatie
Zaden die een koude periode nodig hebben om te kunnen kiemen, moeten een stratificatie ondergaan. Deze zaden worden ook “koude kiemers” genoemd.
Eigenlijk zien we dit fenomeen ook al in de natuur. In de herfst zijn de bloemen of vruchten rijp, hierin zitten zaden. Wanneer het winter wordt, zullen de zaden op de grond vallen. Voor veel zaden is het niet gewenst om te kiemen als het koud is, want dan zouden de kiemplantjes doodvriezen. Daarom wachten deze zaden de koude periode af, en vanaf de bodem opwarmt in de lente zullen de zaden kiemen.
De koude geeft als het ware een signaal aan het zaad om nog eventjes te wachten en nadien pas te gaan kiemen. In het tuincentrum worden zaden bewaard op kamertemperatuur en voelen de zaden de winter dus niet. Zaai je deze zaden in de lente, dan gebeurt er niets en krijg je geen plantjes.
Om de zaden van koude kiemers te ontwaken, moet je ze een koude periode geven. Je kan de zaden zaaien in het najaar of in de winter, direct in de volle grond of in de koude serre in potjes. Wil je meer controle, dan kan je de zaden wikkelen in keukenpapier en enkele nachten in de koelkast leggen. Leg ze niet in de diepvries, de temperatuur is veel te laag. De zaden krijgen geen koude prikkel meer en gaan volledig in rust. Je zou ook de zaden kunnen voorzaaien in potjes gevuld met potgrond en in de ijskast leggen, maar dat neemt meer plaats in en is vaak minder hygiënisch.
Koudekiemers zijn bijvoorbeeld artisjok, goudsbloem, hop, lavendel, pastinaak en stokroos.
Scarificatie
Sommige zaden hebben een dikke schil aan de buitenzijde.
Hierdoor kan het zaad niet goed water opnemen en krijgt het geen signaal om te beginnen kiemen. Om de kieming te versnellen, zal je de zaden dus moeten opschuren, heel zachtjes, met een schuurpapiertje. Overdrijf niet: schuur de schil niet helemaal weg, een beetje volstaat. Vanaf het opgeschuurde zaadje in vochtige potgrond komt, zal de verdunde schil het water doorlaten en zal het zaadje makkelijker ontkiemen.
Scarificatie is bij niet veel zaden nodig. Meestal zien we het bij speciale tropische planten, bomen en palmen. mooie bloemen als ze lang genoeg op dezelfde plaats staan.
Weken
Weken (wellen) van zaden in water kan helpen om de kieming te versnellen.
In tegenstelling tot scarificatie en stratificatie, zullen zaden die graag geweekt worden ook kiemen wanneer je dit niet doet. Enkel duurt de kieming zonder het weken langer. Leg de zaden een nacht in water, bijvoorbeeld in een glas of in een bakje, en stop je ze nadien in de grond. Laat ze zeker niet langer dan 24u in het water, anders zullen de zaden te week worden en zijn de eerste wortels zichtbaar.
Dit maakt het zaad heel fragiel. Wanneer je ze dan in de grond wil stoppen, kunnen de wortels afbreken en zal het zaad niet verder kiemen.
Zaden die graag geweekt worden, zijn erwten, tuinbonen en bonen.
Aardappels
Bewaren
Bloemen
Bodem
Frambozen
Fruit
Gember
Gras
Groendak
Groenten
Herfst
Kiemen
Kinderen
Klimplanten
Mulchen
Ongedierte
Oogst
planten
Recepten
Tomaten
Voeding
Winter
Zaaien
Ziekten
Ontdek de Wereld van Moestuinieren
Meer lezen?
Ontdek de Wereld van Moestuinieren
Meer lezen?
